Fermenteren is het gecontroleerd laten rotten van voedsel, om het te laten veranderen van samenstelling.
Het fermenteren van voeding moet op een bepaalde temperatuur gebeuren en het proces heeft enkele dagen tot weken nodig. Maar wanneer stopt fermentatie en wat is het precies?
👋 Voordat je verder leest…
Hieronder kan je je aanmelden voor onze nieuwsbrief. Daarin delen we de handigste tips en interessante artikelen. Allemaal op het gebied van fermentatie.
We zouden het heel erg leuk vinden als je je inschrijft. Als bedankje krijg je meteen een gratis PDF met 10 lekkere (en snelle) fermentatie recepten!
Het fermenteren van voedsel
Allereerst is het handig om te weten wat fermentatie precies is. Tijdens het fermenteren van voedsel wordt de samenstelling van het eten verandert en dit heeft gevolgen voor de houdbaarheid, de smaak, de geur en het uiterlijk van het product.
Het is eigenlijk een complexe en gecontroleerde wijze waarop we voedsel laten rotten. Een groot deel van onze dagelijkse voeding bestaat al uit gefermenteerd eten. Yoghurt, kaas, wijn en bier zijn allemaal voorbeelden van voedsel dat een fermentatieproces heeft ondergaan.
Tijdens dit proces worden micro-organismen gebruikt om moleculen af te breken de nieuwe stoffen en smaken te laten ontstaan. Deze micro-organismen bestaan uit bacteriën, schimmels en gisten. Het leuke van fermenteren is, is dat je het ook helemaal zelf kunt doen in je eigen keuken.
Let op: Wil jij alles ontdekken over fermenteren zodat je thuis zelf aan de slag kan? Dan ga je het Fermentatie Handboek zeker interessant vinden. Je kunt het boek over fermenteren bekijken via deze link.
Fermenteren uitgevonden door onze voorouders
Fermenteren is iets dat werd gebruikt door onze voorouders. Omdat men toen nog geen koelkast had, was het lastig om voedsel langere tijd te bewaren. Fermenteren was hier de oplossing voor. De houdbaarheid van voeding werd verlengd waardoor het bewaard kon worden voor magere tijden. Ook tijdens lange tochten op zee werd er gebruik gemaakt van gefermenteerd eten.
Gefermenteerd eten is niet alleen langer houdbaar maar conserveert ook alle mineralen en vitaminen in het voedsel, waaronder vitamine C. De mannen en vrouwen op zee hadden de vitamine C hard nodig om te voorkomen dat ze scheurbuik zouden krijgen.
Micro-organismen en probiotica tijdens het fermentatieproces
De micro-organismen die tijdens het fermentatieproces hun werk doen worden ook wel probiotica genoemd. Het zijn kleine levende organismen die ervoor zorgen dat goede bacteriën in het voedsel groeien en de slechte bacteriën juist gedood worden.
Deze organismen leven op onze planeet en wonen zelfs al in ons lichaam. De helft van de cellen in ons lichaam bevat namelijk geen menselijk DNA maar bestaat uit deze organismen. De micro-organismen zorgen ervoor dat er taken worden uitgevoerd in ons lichaam die anders niet plaats zouden vinden.
Zo zorgen ze ervoor dat ons voedsel beter wordt verteerd, versterken ze het immuunsysteem, beschermen ze de darmwand en zetten ze de aanval in tegen ongewenste indringers. Deze goede micro-organismen hebben we dus hard nodig om gezond te blijven en daarom is het eten van gefermenteerd voedsel een goede manier om onze gezondheid op peil te houden.
Online cursus: alles wat je wil weten over fermenteren
Wil jij thuis met fermenteren aan de slag? En zoek je een fijne, duidelijke videocursus? Dan is onze cursus fermenteren de ideale oplossing! In deze online cursus leren we jou stap voor stap hoe je de heerlijkste gefermenteerde gerechten kunt maken.
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
Hoe kun je zelf fermenteren?
Om veel gezonde probiotica binnen te krijgen kun je het beste gefermenteerde zuivelproducten of groenten eten. Deze producten zijn namelijk ontstaan door middel van de melkzuurbacterie die suikers omzet in melkzuur en daarom het grootste gehalte aan goede bacteriën heeft.
Groenten fermenteren kun je gewoon helemaal zelf doen en is ook nog eens erg eenvoudig en veilig. Wij leggen je uit hoe je dit doet.
- Voeg 1,5% zout toe van het gewicht van de groenten die je wilt gaan fermenteren. Als je er water bij toevoegt dien je ook het water mee te rekenen bij het gewicht. Dit betekent dat je bij 500 gram aan groente en 500 gram water 15 gram zout moet toevoegen. Het zout zorgt ervoor dat de groei van ongewenste bacteriën wordt platgelegd. Melkzuurbacteriën, goede bacteriën, kunnen bijvoorbeeld wel goed tegen zout en hebben zo alle ruimte om hun werk te doen.
- Doe het water, het zout, de groenten in een schone weckpot die je luchtdicht af kunt sluiten zodat er zo min mogelijk zuurstof in de pot komt. Schimmels hebben zuurstof nodig om te groeien, wanneer je de pot luchtdicht afsluit zullen de groenten erin niet gaan schimmelen.
- Wanneer je de pot goed hebt afgesloten begint het wachten. Afhankelijk van de groenten die je gebruikt zal je 4 dagen tot 2 weken moeten wachten totdat je de groenten kunt eten of kunt gebruiken voor andere gerechten. Zet de pot neer in een ruimte met een kamertemperatuur.
Fermentatieproces voltooid? Zet de producten in de koelkast
Hoe werken de koelkast en fermentatie samen? Nadat het fermentatieproces is voltooid kun je de pot met groenten nog ontzettend lang bewaren in de koelkast. Als je witte kool hebt laten fermenteren tot zuurkool is dit meestal na 4 dagen al klaar, voor bijvoorbeeld augurken duurt het proces 1 tot 2 weken.
Doordat de koelkast een lagere temperatuur heeft zal de fermentatie stoppen en kun je de groenten eten en bewaren. Het fermenteren gaat niet door in de koelkast omdat de temperatuur hiervoor te laag is en de micro-organismen niet meer kunnen groeien.
Om de fermentatie te stoppen kun je het voedsel ook in een koude kelder of garage zetten. Belangrijk is dat de producten niet bevriezen maar ook niet te warm worden. Als het product in een ruimte met een te hoge temperatuur blijft staan zal het fermentatieproces doorgaan en wordt het product erg zuur.
Wil je álles ontdekken over fermenteren?
Bekijk dan onze online videocursus over fermenteren eens. In deze cursus met meer dan 30 video’s leer je alles over fermentatie.
Zo gaat het onder andere de gezondheidsvoordelen, technieken, materialen en recepturen. En als je niets van de cursus opsteekt krijg je jouw aankoopbedrag gewoon terug!
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
