Inhoudsopgave
Verrot voedsel dat gezond is? Dat klinkt een beetje gek. Een rottende banaan in je fruitschaal is nou niet echt heel aantrekkelijk om te eten. Verrot voedsel kan echter ontzettend gezond zijn, namelijk als je het laat fermenteren.
Fermenteren is het op complexe en gecontroleerde wijze laten rotten van voedingsmiddelen als fruit en groenten. Het leuke hiervan is, is dat je het helemaal zelf kunt doen en het ook nog eens ontzettend gezond is! Lees snel verder om erachter te komen waarom fermenteren belangrijk is en wat het met je eten doet.
Veel producten die je in de supermarkt koopt zijn al gefermenteerd, denk hierbij aan kaas, brood en koffie. Zuurkool is bijvoorbeeld niets anders dan witte kool dat gefermenteerd is met behulp van water en zout.
Dit komt door de melkzuurbacterie die suiker omzet in melkzuur, wat een belangrijke stof is voor onze darmen. Groente, zuivel, graan en fruit kun je helemaal zelf fermenteren. Hiervoor heb je enkel zout, water en steriele potten nodig.
👋 Voordat je verder leest…
Hieronder kan je je aanmelden voor onze nieuwsbrief. Daarin delen we de handigste tips en interessante artikelen. Allemaal op het gebied van fermentatie.
We zouden het heel erg leuk vinden als je je inschrijft. Als bedankje krijg je meteen een gratis PDF met 10 lekkere (en snelle) fermentatie recepten!
Fermenteren uitgelegd
Fermentatie is beter gezet het afbreken of omzetten van de grondstof van een voedingsmiddel door een micro-organismen. Onder deze micro-organismen vallen schimmels, bacteriën en gisten. Deze organismen zijn in staat te groeien met behulp van warme en vocht en maken tijdens hun groei enzymen aan.
De enzymen zorgen er vervolgens voor dat de smaak, het uiterlijk, de verteerbaarheid, de geur en de houdbaarheid van het voedingsmiddel wordt veranderd. Enzymen zijn beter gezegd eiwitten die bepaalde reacties van voeding mogelijk maken en versnellen.
Bij sommige voedingsmiddelen worden de micro-organismen toegevoegd om een fermentatieproces te starten terwijl bij andere producten fermentatie al spontaan plaats kan vinden.
Let op: Wil jij alles ontdekken over fermenteren zodat je thuis zelf aan de slag kan? Dan ga je het Fermentatie Handboek zeker interessant vinden. Je kunt het boek over fermenteren bekijken via deze link.
De micro-organismen tijdens het fermentatieproces
Om je een duidelijker beeld te geven van het werk dat de micro-organismen verzetten tijdens een fermentatieproces, hebben we alle organismen voor je op een rijtje gezet;
- Gist zorgt ervoor dat suiker wordt omgezet in alcohol. Dit organisme is dus logischerwijs aan het werk bij de productie van bier, brood en wijn. De gist voor het maken van deze producten zijn in de winkel te koop maar kunnen ook in de natuur gevonden worden.
- Hoewel er in Europa weinig gebruik maken van fermentatieprocessen met behulp van schimmels zijn er toch enkele voedingsproducten, die je dagelijks eet, ontstaan door middel van schimmel. Denk bijvoorbeeld aan de blauwe Franse kazen of de korst van een Hollandse kaas. Fermenteren met schimmels wordt vooral gedaan in Aziatische landen. Zo ontstaan onder andere miso, tempeh en sojasaus door dit fermentatieproces. Als je zelf aan de slag gaat met fermenteren is het aan te raden om de schimmels eerst even links te laten liggen, begin hier pas mee wanneer je ervaren bent met fermentatieprocessen.
- Dit micro-organisme wordt in Europa het meest gebruikt voor het fermenteren van voeding. Zo worden onder andere boter, yoghurt en kaassoorten geproduceerd met behulp van deze bacterie. Ook natuurwijnen en droge worsten ontstaan door het fermenteren met de melkzuurbacterie. Er zijn ontzettend veel verschillende soorten van deze bacterie en zij hebben allemaal een eigen en unieke werking.
- Azijnzuur bacteriën. De azijnzuurbacterie wordt gebruikt voor het maken van azijn. Om tot azijn te komen zal eerst suiker moeten worden omgezet in alcohol waarna de azijnzuurbacterie zijn werk kan doen. Dit organisme zorgt er in combinatie met zuurstof voor dat alcohol verandert in azijn
Waarom is fermenteren belangrijk?
Fermenteren is belangrijk omdat bij de fermentatie van groenten, fruit en andere voedingsmiddelen komen er bacteriën vrij. De bacteriën die hierbij vrijkomen worden ook wel probiotica genoemd. Probiotica zijn bacteriën die een positieve werking op onze darmen hebben.
Ze overleven de gang door het maagzuur en komen vervolgens terecht in de darmen. De probiotica helpen bij het in balans houden van onze darmflora. Ze zorgen ervoor dat ons immuunsysteem sterk blijft en helpen bij het verteren van het voedsel dat we eten. Dit doen ze door slechte bacteriën en stoffen in onze darmen af te breken en onze darmwand sterker te maken.
Elk gefermenteerd voedingsmiddel bevat eigen unieke bacteriën die allen een andere functie hebben.
Online cursus: alles wat je wil weten over fermenteren
Wil jij thuis met fermenteren aan de slag? En zoek je een fijne, duidelijke videocursus? Dan is onze cursus fermenteren de ideale oplossing! In deze online cursus leren we jou stap voor stap hoe je de heerlijkste gefermenteerde gerechten kunt maken.
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
Bacteriën zorgen voor je darmen
Uit vele onderzoeken is gebleken dat er een belangrijke relatie bestaat tussen de bacteriën in onze darmen en onze complete gezondheid. Het is echter nog niet helemaal duidelijk waarom dit precies is. De darmflora van elk persoon is namelijk uniek.
Voorheen werd gedacht dat bacteriën uitsluitend slecht voor ons zouden zijn maar onderhand weten we dat juist het tegenovergestelde waar is. Hoe meer soorten unieke bacteriën in onze darmen zitten, hoe gezonder we zijn.
Daarom is het erg belangrijk om voor deze darmbacteriën goed te zorgen. Dit kun je onder andere doen door vezels te eten maar dus ook door te genieten van gefermenteerd voedsel boordevol gezonde bacteriën. De goede bacteriën in gefermenteerde producten nemen een plekje in onze darmen.
Vervolgens helpen ze ons lichaam om de darmen gezond te houden en voedsel op de juiste manier af te breken. Hoe meer goede bacteriën een plekje hebben in onze darmen, hoe minder ruimte er is voor de slechte bacteriën en ziekteverwekkers.
Zelf aan de slag met fermenteren
Nu je weet waarom fermenteren zo belangrijk is voor onze gezondheid, kun je er zelf mee aan de slag gaan. Als beginner is het handig om eerst groenten te gaan fermenteren, dit is namelijk makkelijker en ook veiliger.
Restjes groenten die je over hebt na het bereiden van een maaltijd kun je hiervoor uitstekend gebruiken. Snijd de groenten in stukjes, doe deze in een pot met water en voeg 1,5% van het gewicht van het water en de groente samen aan zout toe. Sluit de pot vervolgens goed af, het liefst met druk zodat er geen zuurstof meer bij kan komen.
Afhankelijk van de groenten die je hebt gebruikt, laat je de pot 4 dagen tot twee weken in een ruimte met kamertemperatuur staan. Na het voltooien van het fermentatieproces kun je de groenten direct eten en ook nog eens lang bewaren.
Wil je álles ontdekken over fermenteren?
Bekijk dan onze online videocursus over fermenteren eens. In deze cursus met meer dan 30 video’s leer je alles over fermentatie.
Zo gaat het onder andere de gezondheidsvoordelen, technieken, materialen en recepturen. En als je niets van de cursus opsteekt krijg je jouw aankoopbedrag gewoon terug!
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
