Voedsel fermenteren is iets dat al duizenden jaren bestaat. In tijden dat er nog geen koelkasten waren en mensen lange tijd onderweg waren voor een reis, werd fermenteren gebruikt om voedsel langer houdbaar te maken en de vitaminen in de voedingsmiddelen te behouden.
Tegenwoordig is fermenteren weer helemaal terug omdat het duurzaam is maar ook vele gezondheidsvoordelen heeft. In dit artikel lees je meer over fermenteren, hoe je het zelf kunt doen en op welke temperatuur fermenteren gedaan moet worden.
👋 Voordat je verder leest…
Hieronder kan je je aanmelden voor onze nieuwsbrief. Daarin delen we de handigste tips en interessante artikelen. Allemaal op het gebied van fermentatie.
We zouden het heel erg leuk vinden als je je inschrijft. Als bedankje krijg je meteen een gratis PDF met 10 lekkere (en snelle) fermentatie recepten!
Fermenteren is gecontroleerd laten rotten van voedsel
Fermenteren is simpelweg het gecontroleerd laten rotten van voeding. Dit kan gedaan worden met fruit, groente, vis, zuivel vlees. Het fermenteren van voedsel zorgt niet alleen voor een verlenging van de houdbaarheid maar zorgt ook voor een verandering van de smaak, geur en kleur van het product.
Een groot deel van de voedingsmiddelen die we dagelijks eten is al gefermenteerd, brood, wijn, kaas, zuurkool en chocola zijn hier voorbeelden van.
Bij het fermenteren worden micro-organismen gebruikt die moleculen in de voeding afbreken en vervolgens nieuwe smaken en stoffen laten ontstaan.
Let op: Wil jij alles ontdekken over fermenteren zodat je thuis zelf aan de slag kan? Dan ga je het Fermentatie Handboek zeker interessant vinden. Je kunt het boek over fermenteren bekijken via deze link.
Gezonde en goede micro-organismen
De levende micro-organismen die gebruikt worden bij het fermenteren zijn niet vies maar juist hartstikke gezond. De micro-organismen, schimmel, gist en bacteriën zijn onderdeel van onze planeet en al veelvuldig aanwezig in ons lichaam.
De helft van de cellen die wij hebben bestaat uit micro-organismen die functies vervullen die ons eigen lichaam niet kan uitvoeren. Zo breken ze gifstoffen af, verteren ze ons voedsel, produceren ze mineralen en vitamines, geven ze energie aan onze darmwand, houden ze ons immuunsysteem op peil en zetten ze de aanval in tegen ziekteverwekkers.
Door gefermenteerd voedsel te eten krijgen we dus heel veel levende micro-organismen binnen die een positief effect hebben op onze darmflora en gezondheid. Alle micro-organismen die zorgen voor het positieve effect worden ook wel probiotica genoemd en zijn dus goed voor onze darmen. Ze overleven tijdens hun weg naar onze darmen het maagzuur en nestelen zich in onze darmwand.
Op welke temperatuur fermenteren voedingsmiddelen?
Op welke temperatuur vindt fermenteren plaats? Het leuke is dat je helemaal zelf voedsel kunt laten fermenteren. Het makkelijkste en veiligste is om te beginnen met het fermenteren van groenten. Het micro-organisme dat hierbij aan het werk is, is de melkzuurbacterie.
Deze bacterie zet koolhydraten en suikers om in melkzuur of andere zuren en laat de groenten veranderen van kleur, smaak en houdbaarheid. Bij het zelf fermenteren van groenten kan eigenlijk weinig fout gaan maar je dient wel op de juiste manier te werk te gaan.
Hieronder lees je hoe je het fermenteren van groenten op de juiste manier doet en vertellen we gelijk op welke temperatuur fermenteren plaatsvindt.
Online cursus: alles wat je wil weten over fermenteren
Wil jij thuis met fermenteren aan de slag? En zoek je een fijne, duidelijke videocursus? Dan is onze cursus fermenteren de ideale oplossing! In deze online cursus leren we jou stap voor stap hoe je de heerlijkste gefermenteerde gerechten kunt maken.
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
Zuur
Bij het fermenteren van groenten is het de melkzuurbacterie die aan het werk is. Deze bacteriën zijn al op de groenten aanwezig en zullen suikers omzetten in melkzuur.
Hierdoor wordt het PH-niveau verlaagt naar een lever waarop slechte- en ziekmakende bacteriën worden uitgeschakeld. De melkzuurbacteriën zelf kunnen goed tegen het zuur en hierdoor blijven de groenten langer houdbaar.
Zout
Ongewenste en slechte bacteriën onderdrukken tijdens het fermenteren van groenten kan ook door het gebruik van zout. De melkzuurbacterie kan als één van de weinige bacteriën goed vertoeven in zout water. Zout kun je toevoegen door aan het gewicht van de groenten die je wilt fermenteren 1,5% zout toe te voegen.
Het zout masseer je zachtjes samen met de groenten totdat er vocht vrij komt. Het is ook mogelijk een zoutoplossing van 5% toe te voegen aan de groenten, je masseert het zout dan niet in maar zet de groenten in deze zoutoplossing.
Behalve dat zout slechte bacteriën onderdrukt, zorgt het er ook voor dat het vocht van de groenten onttrokken wordt waardoor ze lekker knapperig worden.
Zuurstof
De melkzuurbacterie kan leven zonder zuurstof, terwijl schimmels en andere micro-organismen hier juist niet zonder kunnen. Door de groenten die je wilt fermenteren in een pot te doen die je goed kunt afsluiten, zal er geen zuurstof meer binnenkomen en worden ongewenste micro-organismen geremd.
Vooral de schimmels zullen geen enkele kans meer krijgen om te groeien wanneer je een zoutoplossing toevoegt en de pot zuurstofdicht afsluit. Het is belangrijk dat de groenten goed ondergedompeld blijven en niet aan het oppervlak komen drijven.
Daarom raden we je aan iets zwaars op de pot te leggen.
Temperatuur
Op welke temperatuur fermenteren groenten? De temperatuur heeft een grote invloed tijdens het fermentatieproces. Dit komt omdat bij elke temperatuur andere melkzuurbacteriën zullen domineren.
De meeste melkzuurbacteriën gedijen het best tussen 15 graden en 30 graden, de pot met de te fermenteren groenten kun je dus gerust in een ruimte met een kamertemperatuur zetten. Wanneer je de pot in de koelkast zet, stopt het fermentatieproces.
Materialen
Als je nog aan het begin staat van je fermentatieproces, kun je voor makkelijke fermentatieprocessen gerust aan de slag met materialen die je al in je keukenkastjes hebt liggen.
Het enige wat je nodig hebt zijn: een snijplank, een scherp mes, een weegschaal, water, ongeraffineerd zout en een weckpot.
Wil je álles ontdekken over fermenteren?
Bekijk dan onze online videocursus over fermenteren eens. In deze cursus met meer dan 30 video’s leer je alles over fermentatie.
Zo gaat het onder andere de gezondheidsvoordelen, technieken, materialen en recepturen. En als je niets van de cursus opsteekt krijg je jouw aankoopbedrag gewoon terug!
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
